آغا محمد خان قاجار

آقامحمدخان با مرگ کریم خان زند در 1193 ه.ق از شیراز گریخت و در ورامین مدعی سلطنت بر ایران گشت. سپس به ساری و استرآباد رفت و با کمک سران اشاقه‌باش، براندازی زندیه و رسیدن به قدرت را طراحی نمود و ولایات گرگان و مازندران و گیلان را تحت حکمرانی خویش قرار داد. وی در این زمان برای مطیع کردن برادران خود به جنگ با آنان پرداخت و حتی یکبار اسیر شد ولی نجات یافت و به ساری آمد.پس از تسخیر شمال ایران بر آذربایجان و کرمانشاهان نیز دست یافت. حکومت زندیه در جنگ و ستیز میان شاهزادگان زند قرار گرفت ولی سرانجام لطفعلی خان زند با همیاری حاج ابراهیم خان کلانتر شیرازی بر تخت سلطنت نشست. آقا محمد خان از آن زمان به مدت شش سال با لطفعلی خان زند - که جوان بود و شجاع - به جنگ و تعقیب و گریز پرداخت. مهم‌ترین این نبردها، جنگ باباخان برادرزاده آقا محمد خان در سمیرم و محاصره شیراز است. سرانجام آغا محمد خان با خیانت حاج ابراهیم خان کلانتر در 1208 ه. ق. وارد شیراز شد. با ورود آغا محمد خان به شیراز، لطفعلی خان به کرمان گریخت.
اقامحمد خان با لشکری مجهز به کرمان حمله برد و با شکست لطفعلی خان کرمان را تسخیرکرد و به کشتار و قتل‌عام مردم آن دیار پرداخت. بسیاری از مردم را کور کرد و عده زیادی را به طرز فجیعی به قتل رساند. گفته‌اند او دستور داد تپه‌ای از چشمان مردم بسازند. لطفعلی خان نیز که به بم گریخته بود توسط حاکم آنجا دستگیر و تسلیم آقا محمد خان شد. به دستور وی ابتدا لطفعلی خان را کور کرده و سپس به طرز فجیعی به قتل رساندند. بدین سان سلسله زندیه به نقطه پایان خود رسید.

آقا محمدخان بعد از شکست لطفعلی خان زند، تهران را دارالخلافه خود قرار داد و برای منکوب کردن حاکم گرجستان که تحت حمایت روسها قرار گرفته بود، به تفلیس لشگر کشید و شهر تفلیس را غارت کرد. او با پانزده هزار دختر و پسر جوان را به عنوان برده با خود به ایران آورد.
آنگاه به خراسان رفت و شاهرخ نوهٔ نادرشاه افشار را که کور و پیر بود به همراه همه درباریانش به انتقام کشتن فتحعلی خان به قتل رسانید. خان قاجار برای افشای محل جواهراتی که نادر از هند آورده بود شاهرخ را به حدی شکنجه کرد که وی در زیر شکنجه‌ها جان سپرد. سپس مرو را آزاد و ازبکان را وادار به عقب نشینی نمود. او بخارا را تحت‌الحمایه دولت ایران قرار داد و شهر بلخ را از حاکم کابل خرید.
سپس به دلیل پیشروی نیروهای روسیه در منطقه قره باغ مجددا به قفقاز لشگر کشید.از ارس گذشت و قلعه شوشی را فتح کرد اما در آنجا به تاریخ 17 ذیحجه سال 1211ق به دست غلامان خود به قتل رسید.

آغا محمدخان عموی فتحعلی شاه ــ
فتحعلی شاه فرزند حسینقلی خان جهانسوز برادر جوانتر آغامحمدخان قاجار بود. فتحعلی شاه پس از کشته شدن عمویش آغامحمدخان به پادشاهی رسید. زیرا آغا محمد خان فرزندی نداشت.

آغا محمد خان قاجار عمو و شوهر مادر حسینقلی خان قاجار بود.