عبدالسلام عارف از خانواده ای برجسته (تاجر پارچه)از منطقه خان ضاری یکی از مناطق فلوجه بود . پدربزرگش شیخ عشیره الجمیله از قبیله الدسیم و دایی اش شیخ ضاری محمود الشمری ، یکی از رهبران انقلاب 1920 ضد اشغالگران انگلیس بود . پس از کودتای 1958 عبدالکریم قاسم رئیس جمهور شد و عارف در ژوئیه 1958 همزمان به سمت معاون نخست وزیر (عبدالکریم قاسم)، وزیر کشور و معاون فرمانده نیروهای مسلح منصوب شد . پس از مدتی اختلاف بین عارف با گرایشات پان عرب و قاسم ناسیونالیست (که حمایت حزب کمونیست عراق را داشت) به وجود آمد . برخی بر این باورند که نزدیکی عارف به جمال عبدالناصر و حمایتش از وحدت جهان عرب به رهبری قاهره باعث جدائیش از قاسم شد. عده ای نیز تمایل قاسم به ملی گرایی عراقی و نه عربی و نزدیکی چین را عامل این جدایی دانسته اند . با گذشت مدتی از رسیدن عبدالسلام عارف به مقام ریاست جمهوری ، او با حمایت اعضای مستقل و غیر بعثی در ارتش ، نیروهای بعثی را از حکومت راند و کابینه جدیدی تشکیل داد که شامل تعداد کمی از اعضای حزب بعث بود و بیشتر از اعضای ناصری ارتش و تکنوکرات ها تشکیل شده بود . در پاییز 1964 حزب بعث برای سرنگونی عارف تلاش کرد اما ناکام ماند و توطئه گران که در بین آن ها صدام نیز حضور داشت دستگیر شدند . در 26 می 1964 عارف شورای مشترک ریاست با مصر را پایه گذاری کرد . در 14 ژولای همان سال و در سالگرد انقلاب ، تاسیس ASU یا اتحادیه سوسیالیست عرب را در عراق اعلام کرد .پس از آن مانند مصر بسیاری از احزب ناسیونالیست در عراق منحل و جذب این اتحادیه شدند . هنچنین بسیاری از بانک ها و صنایع ملی شدند . عبدالسلام عارف نقش زیادی در بازسازی زیربنایی و توسعه عراق داشت .
