آخرین ویرایش : July 15, 2012

فاطمه زرین‌ تاج برغانی

معروف به : طاهره قره العین

مناصب و مشاغل


مبلغ

فرقه بابیه


قره العین همانند یکی از عموهایش ابتدا به شیخیه گرایش پیدا کرد و برای مدتی رهبری بخشی از شیخیه در کربلا را به دست گرفت. با علنی شدن دعوت سید علی‌محمد باب، طاهره به وی گروید و بدون آنکه موفق شود تا پایان عمر او را از نزدیک ببیند، در زمره نزدیک‌ترین یاران او درآمد.قره العین اصولاً به دلیل داشتن برتری علمی بر سایرین، هیچ‏گاه تسلیم امر هیچ یک از رهبران فرقه بابیه نشد. تا آنجا که قدوس را در مقام شاگرد خود می‏ دانست. او تنها فردی از حروف حی‏ بود که شخصاً باب را ملاقات نکرد. شاید اگر او را می‏ دید که از نظر اطلاعات دینی بی‏ مایه است، از پیروی او دست می‏ کشید.


حوادث مهم زندگی


مشارکت در

اجتماع دشت بدشت

( ۱۲۶۴ه.ق. )
در بدشت اختلاف بین قرة العین و محمدعلی بارفروشی شدت گرفت. قرة العین  خواستار جدایی کامل آئین باب از اسلام و اقدام نظامی برای دفاع از جامعه بابی بود اما محمدعلی بارفروشی محافظه‌کارتر و خواستار آن بود که آئین بابی در قالب جنبشی با هدف نوزایی اسلام باقی بماند. قره العین در همان جا بدون روبنده در برابر حضار ظاهر شد و برای پیروان باب سخن گفت و غوغایی برپا کرد، بعضی از اصحاب با حجاب افکنی او مخالفت کردند از جمله قدوس که دست به شمشیر شد.


روابط خانوادگی


دارای رابطه خانوادگی با

محمد تقی مامقانی


محمد تقی مامقانی عمو و پدرشوهر فاطمه قره العین بود.


سایر موارد


نام استادان وی

سید کاظم رشتی



طاهره بعد از شیخ احمد احسایی، با جانشین او سید کاظم رشتی، رهبر شیخیه مکاتبه داشت. در همین مکاتبات بود که به وسیله او به «قرةالعین» ملقب شد. سیدکاظم رشتی سخت تحت تأثیر استعداد این زن جوان قرار گرفت. او خرسند بود از اینکه در میان خانواده برغانی (که شیخیه را تکفیر کرده بودند) هوادارانی یافته‌است. قرة‌العین به قصد دیدن سید کاظم رشتی به کربلا رفت اما زمانی به آن شهر رسید که سید کاظم درگذشته بود.


فاطمه زرین‌ تاج برغانی

تاریخ تولد ۱۲۳۳ه.ق.
تاریخ درگذشت ۱۲۶۸ه.ق.
محل تولد منطقه قزوین
محل درگذشت شهر تهران
ملیت کشور ایران

توضیحات بیشتر:
  • ام سلمه یا فاطمه مقدمات علوم را در محضر پدر آموخت و بعد به تحصیل فقه، اصول، کلام و ادبیات عرب پرداخت. به ادعای برخی منابع تحت‌تأثیر پسر دایی‌اش ملاجواد ولیانی یا عمویش ملامحمدعلی، به شیخیه گرایش پیدا کرد. پس از ازدواج، او دروس شیخ احمد احسایی را دنبال می‌کرد.
  • شوهرش ملا محمد (عموزاده طاهره) برخلاف او به عقاید پدرش ملا محمدتقی پیوست و از متشرعین حمایت کرد. کار اختلاف به آنجا کشید که طاهره دو پسر و یک دخترش را به شویش سپرد و همراه خواهرش مرضیه و شوهرخواهرش میرزا محمدعلی عازم عتبات شد تا سید کاظم دشتی را ملاقات کند اما زمانی به کربلا رسید که ده روزی از فوت او می‏ گذشت، بنا به خواهش همسر سید دشتی، روزها از پس پرده به تدریس و مباحثه با طلبه‏ های حوزه درس سید می ‏پرداخت و شب ‏ها در کتابخانه سید به مطالعه و تحقیق می‏ گذراند.
  • پس از ادعای باب در شیراز، میرزا محمدعلی شوهرخواهر طاهره به سید علی باب گروید و به قصد دیدار او به سمت شیراز حرکت کرد. طاهره نیز نامه ‏ای خطاب به باب نوشت و به او سپرد. میرزا محمدعلی باب را در شیراز ملاقات کرد و نامه قره العین را به او سپرد. سید باب بی‏درنگ نام میرزا محمدعلی و قره العین را در دفتر مؤمنین خود ثبت کرد و آنان را جزو حروف حی (حواریون هجده گانه خویش) قلمداد نمود.
  • طاهره در حوزه درس خود به تبلیغ باب پرداخت و بدون روبنده در میان یارانش ظاهر م ی‏شد تا آنجا که جمعی به باب نامه نوشته و به دلیل این رفتار طاهره از باب مشورت خواستند. اعمال طاهره با مخالفت متشرعین روبرو شد و قره العین پس از حمله به اقامتگاهش در خانه سید دشتی، ناچار به بغداد رفت. در آنجا نیز به تبلیغ ادامه داد تا آنجا که به دستور حاکم بغداد در خانه شیخ محمود آلوسی، مفتی بغداد تحت نظر قرار گرفت. میزبان او تحت تأثیر فضل وکمال او قرار گرفت. طاهره، همراه پیروانش به ایران تبعید شدند.
  • طاهره و پیروانش در 1263هـ.ق به قزوین (شهر زادگاهش) وارد شدند. طاهره حاضر به بازگشت به خانه شوهر نشد و در خانه پدری منزل کرد و بساط تبلیغ را گسترد و مردم عامی که تا آن زمان زنی مسلط بر فقه و اصول و جسور در مباحثه با عالمان دینی ندیده بودند برای دیدنش هجوم آوردند.
  • ملا محمدتقی (عمو و پدر شوهر طاهره) به تکفیر باب و حمله به بابیان پرداخت و به دست یکی از آنها کشته شد. (منابع بابی نوشته ‏اند این عمل خودسرانه بوده اما بنابر رساله آقا محمد مصطفی بغدادی فرزند شیخ محمد شبل که از همراهان طاهره بوده، او از این مسأله مطلع بوده است.
  • پس از مرگ عمویش مورد اتهام قرار گرفت، به اجتماع دشت بدشت رفت و پس از آن طاهره و همراهانش به مازندران رفتند و قصد پیوستن به بابیان قلعه طبرسی را داشتند که طاهره توسط مأموران دولتی دستگیر و به تهران فرستاده شد و در خانه محمود خان نوری کلانتر زندانی بود تا پس از واقعه ترور ناصرالدین شاه و حکم قتل عام بابی‏ها، در اول ذیقعده 1268 در حالی که 36 سال بیشتر نداشت در باغ ایلخانی خفه و جسدش به چاه انداخته شد.
  • آثار نظم و نثر قره العین ظاهراً از میان رفته و آنچه از نوشته‌های پراکندۀ او از قبیل مناجات‌ها و نامه‌ها، به خط خودش یا استنساخ دیگران، برجای مانده و بعضی از آنها  چاپ شده است. نوشته های او غالباً به عربی و قسمتی با عبارات مرموز و اصطلاحات مخصوص نوشته شده است. اشعاری هم که به او نسبت داده شده، سبک بیان باب را دارد و مملو از عبارات و اصطلاحات دینی است.

done in 0.0616 seconds