| تاریخ تولد | ۱۲۳۳ه.ق. |
|---|---|
| تاریخ درگذشت | ۱۳۰۰ه.ق. |
| محل درگذشت | شهر تهران |
| ملیت | کشور ایران |
| مدفن | حرم حضرت علی بن موسی الرضا (ع) |
سلطان مراد میرزا حسامالسلطنه پسر سیزدهم عباس میرزا نایب‌السلطنه در ربیع‌الثانی 1233ه.ق متولد شد. نخستین اطلاعی که در منابع درباره او آمده، این است که در اواخر زندگی پدرش، حاکم ارسباران (قراجه داغ) بود. در 1253ه.ق محمدشاه هنگام لشکرکشی به هرات، وی را مأمور دفع اغتشاشات منطقه بختیاری کرد.
با به تخت نشستن ناصرالدین شاه مامور سرکوب شورش سالار در خراسان شد و پس از موفقیت لقب حسامالسلطنه و نشان و شمشیر دریافت کرد. حسامالسلطنه پنج بار حاکم خراسان شد و نزدیک به 15 سال در این منطقه حکمرانی کرد وبناهایی به دستور وی در آنجا ساخته شد، مانند قلعه جلال‌آباد، قلعه چهل سنگ، مهمانخانه، آب‌انبار، یخچال و چاپارخانه‌ای در جنب رباط زعفرانیِ مشهد. شاعرانی چون مجدی سقزی و منعم شیرازی در مدح وی اشعاری سروده‌اند.
در 1287 ه.ق به همراه ناصرالدین شاه به عتبات عالیات رفت و ریاست و حراست از اردوی شاه را بر عهده داشت. در 1290 ه.ق از همراهان شاه در اولین سفر او به فرنگ بود. با مشیرالدوله اختلاف داشت و با معیرالممالک برای برکناری او همقسم شد.
در 1298ه.ق به هنگام بازگشت از سفر حج، برای دفع فتنه شیخ عبیداللّه که در آذربایجان طغیان کرده بود، به استانبول رفت تا از دولت عثمانی کمک بگیرد. به همراه او سلیمان‌پاشا، فرستاده مخصوص دولت عثمانی، با نامه‌ای دوستانه برای محکم کردن مناسبات دو کشور به ایران آمد.
حسامالسلطنه پس از بازگشت از استانبول، در 1300ه.ق برای پنجمین‌بار حاکم خراسان شد، ولی در همان سال در 67 سالگی درگذشت و در حرم حضرت رضا علیه‌السلام دفن شد.