آخرین ویرایش : August 3, 2012

محمد حسین خان صدر اصفهانی نظام الدوله

مناصب و مشاغل


صدراعظم

حکومت قاجار

( از ۱۲۳۴ه.ق. تا ۱۲۳۹ه.ق. )

در سال 1234ق پس از فوت میرزا شفیع صدراعظم، حاج محمدحسین خان نظام الدوله به جانشینی وی برگزیده شد و از این زمان به «صدر اصفهانی» معروف گردید. دوران صدارت حاجی محمدحسین خان با نومیدی ایرانیان در اثر شکست از سپاهیان روسیه و انعقاد قرارداد گلستان مصادف بود. تنها واقعه سیاسی در دوران صدارت نظام الدوله حمله ایران به خاک عثمانی بود که به دلیل تحریک روس ها، اغوای عشایر مرزنشین در کردستان و آذربایجان و میل باطنی عباس میرزا برای جنگ با عثمانی و جبران شکست از روس ها رخ داد. درگیری های مرزی در 1237 ه.ق با شکست قوای عثمانی و تقاضای صلح و مذاکرات منجر به قرارداد ارزنه الروم پایان یافت.

وزیر

وزارت مالیه ایران(دوره قاجار)

( از ۱۲۲۱ه.ق. تا ۱۲۲۸ه.ق. )

فتحعلی شاه در سال 1221 ه.ق کابینه کوچکی تحت عنوان وزرای اربعه تشکیل داد که  محمد حسین خان با لقب امین الدوله منصب مستوفی الممالکی را عهده دار شد و در این منصب برقراری مواجب و محاسبه مالیات ولایات و صدور برات و ... با او بود. از نظر سیاسی حاجی محمد حسین خان امین الدوله به همراه میرزا شفیع در سال 1222 ه.ق پیمان دوستی ایران و فرانسه را در زمان مسافرت ژنرال گاردن امضاء نمود. در سال 1223 ه.ق هنگام ورود سِر هارفورد جونز سفیر انگلیس به تهران، مهماندار او بود.

حاکم

منطقه فارس

( از ۱۲۲۸ه.ق. تا ۱۲۳۴ه.ق. )

در 1228 ه.ق فتحعلی شاه، محمدحسین خان امین الدوله را به نظام الدوله ملقب و به ایالات فارس و عراق فرستاد و پسرش را مستوفی الممالک کرد.

نایب الحکومه

منطقه اصفهان

( از ۱۲۱۲ه.ق. )

درسال 1212 ه.ق محمد علی خان قاجار از جانب فتحعلی شاه، حکومت اصفهان را به عهده داشت و حاج محمد حسین خان پیشکار وی بود. در سال 1213ه.ق حسینقلی خان برادر فتحعلی شاه که والی شیراز بود به خیال رسیدن به سلطنت، به سمت تهران حرکت کرد. محمد علی خان قاجار و حاج محمد حسین از اصفهان فرار کردند اما بعد از اینکه فتحعلی شاه نیروهای حسینقلی خان را شکست داد، مجددا حاج محمد حسین به سمت بیگلربیگی اصفهان منصوب گردید. چند سال بعد دوباره حسینقلی خان سرکشی نمود و حاج محمد حسین را از بیگلربیگی اصفهان معزول کرد. محمدحسین خان هنگامی که بیگلر­بیگی اصفهان بود دختری ارمنی به نام طاووس خانم از ارامنه ساکن در جلفای اصفهان را برای شاه در نظر گرفت که سوگلی فتحعلی شاه شد.


روابط خانوادگی


نام پسر

دارای رابطه خانوادگی با

محمد ابراهیم خان کلانتر شیرازی اعتمادالدوله


یکی از همسران محمدحسین خان دختر ابراهیم خان اعتمادالدوله ــ صدراعظم فتحعلی شاه ــ بود.

حسینعلی میرزا فرمانفرما


یکی از دخترهای محمد حسین خان همسر حسینعلی میرزا فرمانفرما ــ پسر فتحعلی شاه ــ بود.


تاریخ درگذشت ۱۲۳۹ه.ق.
محل تولد منطقه اصفهان
محل درگذشت شهر تهران
ملیت کشور ایران
مدفن شهر نجف

توضیحات بیشتر:
  • محمدحسین خان فرزند حاج محمدعلی و نوه حاج محمد رحیم بود که در جوانی به علافی و کاه فروشی اشتغال داشت و به محمد رحیم علاف معروف بوده است. پدر و پدربزرگ محمدحسین خان مباشر و تحویلدار اجناس شهر اصفهان بودند و از این راه ثروت فراوانی اندوخته بودند. محمدحسین خان به آقا محمدخان قاجار پس از فرار از شیراز (پس از فوت کریم خان زند) و مدتی بعد لشگرکشی به شیراز کمک مالی کرد و به پاس خدماتش منصب بیگلربیگی اصفهان را گرفت.
  • در سال 1212ق هنگامی که آقا محمد خان به قتل رسید ولیعهد وی، فتحعلی شاه در شیراز بود و به هنگام ورود به اصفهان، حاج محمد حسین خدمات شایانی انجام داد که مورد لطف شاه قرار گرفت. فتحعلی شاه در مراجعت از اصفهان به سمت تهران، حاج محمد حسین و عده ­ای از رجال اصفهان را همراه خود به تهران آورد و رمضانعلی خان برادر حاج محمدحسین به نیابت بگلربیگی اصفهان تعیین نمود اما در اوایل سلطنت وی قوای محمد خان زند به اصفهان تعرضاتی داشتند و شاه وی را مجدداً با سمت بیگلربیگی به اصفهان اعزام نمود.
  • فتحعلی شاه در سال 1221 ه.ق کابینه کوچکی تحت عنوان وزرای اربعه تشکیل داد که صدارت را میرزا شفیع برعهده داشت، و محمد حسین خان وزیرثانی گردید و منصب مستوفی الممالکی را عهده دار شد. به دنبال این انتصاب بود که به لقب امین الدوله مفتخر و سمت بیگلر­بیگی شهر اصفهان به پسر ارشدش عبد الله خان واگذار شد. از این زمان تا سال 1234ه.ق که به سمت صدارت عظمی منصوب گردید هم در فعالیت های سیاسی و هم در امور اقتصادی نقش مهمی داشت.
  • یکی ازهم‌دوره ای های محمد حسین خان صدر اصفهانی، محمد کاظم واله اصفهانی بود که در این هنگام بیگلر بیگی اصفهان بوده و دوستی عمیقی بین او و واله وجود داشت. محمدحسین خان صدر، جایی را در جنوب باغ های سعادت آباد، به او اختصاص داد و آن را «والهیه» نامید. واله که ساختمان کوچک و زیبایی درآن محل بنا کرد و آرامگاهی نیز برای خود ساخت. و تا پایان عمر همان جا زیست.
  • محمدحسین خان که از تمکن مالی برخوردار بود توجه خاصی به علما و طلاب داشت. تاسیس مدرسه در نجف و ایجاد قلعه و حصار در اطراف شهر نجف و کمک به اماکن مقدس در عتبات و قم موجب نیکنامی او شد. به بیماری یرقان درگذشت و از او هشت پسر و چهار دختر باقی ماند.

done in 0.0612 seconds